امروزه برای تمامی صاحبان کسب وکار واضح است که موضوع و فعالیت های تبلیغاتی نقش مهمی در توسعه و حیات کسب و کار دارد به طوری که بخشی از چرخه عمر یک محصول اختصاص به این موضوع و فعالیت های مرتبط با آن دارد.

با مطالعه و بررسی منابع بازاریابی و تبلیغات درمی یابیم که تبلیغات ریشه در زندگی اجتماعی انسان ها دارد و طبق تعریف، عملی است که در آن فروشنده یا تولید کننده با انجام امری سعی می کند که خریدار بالقوه را از تولید و وجود یک محصول آگاه کند. این عمل با روش های گوناگونی انجام می شود نظیر تبلیغات مکتوب، صوتی و تصویری و… .

در واقع تبلیغات با این هدف صورت می گیرد که مشتریان بالقوه خود را از محصولات و خدمات خود آگاه و ترغیب به استفاده از آنها کنیم. برای محقق شدن نتایج مطلوب در این بین، باید شناخت کافی از مشتری و نیاز های احتمالی وی داشته باشیم تا بتوانیم تبلیغاتی اثربخش داشته باشیم. این شناخت، حاصل مطالعه بازار هدف و بررسی آن توسط تیم های تخصصی بازاریابی است.

صنعت گردشگری و تبلیغات

صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت نوپا در کشورمان برای رشد و ادامه حیات خود مانند هر صنعت دیگری و چه بسا بیشتر از آن به دلیل ماهیت خدماتی بودن محصولات ارائه شده در آن و نوظهور بودنش نیازمند این تبلیغات و بازاریابی است. نوع محصول در این صنعت شامل بسته ای ترکیبی از کالا و خدمات است و در هر بسته ارزشی به فراخور نوع آن از خدمات و کالا وجود دارد. با توجه به این موضوع شیوه بازاریابی و ابزار آن برای تبلیغات محصولات گردشگری بسیار متفاوت از انواع محصولات دیگر و شیوه های مرسوم برای آنها است.

در محصولات و کسب و کار های خدماتی میزان رضایت و اقبال مشتری نسبت به یک محصول مهم ترین ابزار برای تبلیغات است. در واقع به دلیل ماهیت خدماتی بودن محصولات این صنعت و برداشت منحصربه فرد هر مشتری در لحظه بحرانی (لحظه ارائه خدمات) نقش مصرف کنندگان در تبلیغات را بیش از پیش پررنگ می کند.

شبکه های اجتماعی و نقش آنها در تبلیغات

با توجه به اهمیت بازاریابی و ویژگی خاص محصولات صنعت گردشگری تکیه بر روش های بازاریابی که مبتنی بر مشتری و تجربه وی از محصولات است گزینه مناسب و تأثیر گذاری برای تبلیغات به حساب می آید.

از سویی دیگر برای تبلیغات نیاز به فضایی است که زمینه ارتباط با شرایطی از قبیل: ارزان یا رایگان بودن، دسترسی آسان، به روز بودن و همه گیر بودن است. دراین  میان ابزار های موجود شبکه های اجتماعی مجازی (social network) این فرصت را برای ما به آسانی فراهم آورده است. مطابق تعاریف مختلف شبکه اجتماعی عبارت است از سازوکاری که افراد مختلفی از نقاط مختلف در فضایی مبتنی بر اینترنت گردهم می آیند.

در واقع این شبکه ها این امکان را به کاربران خود می دهند که درآن به گفت وگو، بیان تجربیات وتبادل اطلاعات بپردازند.

در این میان با هوشمندی و برنامه ریزی مناسب ارائه دهندگان خدمات گردشگری در کشور ما، که شامل بخش خصوصی (آژانس های مسافرتی، هتل ها، رستوران ها و…) و بخش دولتی است که وظیفه نگهداری از آثار تاریخی و مناطق گردشگری را دارند. می توان از امکانات این شبکه ها به نحو احسن استفاده کرد.

ایجاد سامانه کاناپه گردی نقش مهمی در توسعه گردشگری مناطقی دارد که امکانات زیرساختی مناسبی نظیر هتل و محل اقامت ندارند. از طرفی ایجاد این سامانه در کشور می تواند امکان بازاریابی و تبلیغات خرده فرهنگ های مناطق مختلف ایران را داشته باشد؛ زیرا طبق قرارداد های بین المللی و برداشت و توافق کاربران این نوع شبکه ها، با ایجاد ارتباط مابین افرادی که قصد مسافرت به منطقه ای خاص دارند و امکان تهیه محل اقامت چه از نظر مالی و چه از نظر در دسترس بودن را ندارند، می توان توجه گردشگران را جلب کرد اما سایر هزینه ها نظیر هزینه خوراک، حمل و نقل راهنما و… برعهده مسافر است، حال می توان با این فرصت پیش رو به معرفی مناطق گردشگری که معرفی آنها مغفول مانده است، اقدام کرد و با تأمین محل اسکان توسط ساکنان همان منطقه به بازار گردشگری آنها کمک کرد.

با بومی سازی این شبکه اجتماعی می توان با معرفی اقامتگاه هایی که در حقیقت منازل افراد محلی مناطق هدف گردشگری است باعث رونق کسب وکارهایی که مرتبط با این حوزه است، شد.

به علاوه این شبکه امکان درج نظر افراد استفاده کننده از این اقامتگاه ها را در اختیارشان قرار می دهد که نظرات مثبت و البته مستند کاربران می تواند گام مهمی در تبلیغ مناطق موردنظر به سایرین باشد.

برای افزایش اثربخشی این شبکه ها لازم است آموزش های موردنیاز از طریق رسانه ها به افراد محلی و داوطلبان ارائه دهنده خدمات اقامت رایگان داده شود. همچنین با مشارکت های نهاد هایی نظیر سازمان میراث فرهنگی وگردشگری، نیروی انتظامی و… امنیت و اطمینان خاطر کاربران این شبکه ها و خدمات مبتنی برآن فراهم شود.

نویسندگان:

دکتر مهدی کنعانی : مدرس دانشگاه و مشاور سرمایه‌ گذاری

سید رشید شاهچراغ : دانشجوی کارآفرینی و فعال گردشگری