کسب روزی از تعمیر گوشی

گوشی تلفن همراه یکی از کالاهایی است که امروزه فقدانش را در دست کمتر کسی حس می‌کنیم؛ کالایی که مدت‌ها است بازارش گرم گرم است. این کالا طی چند سال اخیر تا حدی در میان مردم جا باز کرده است و مدل، مارک و قیمت گوشی گاهی بیانگر موقعیت و طبقه اجتماعی افراد به شمار می‌آید.

همان‌طور که برای خریدن یک گوشی تلفن همراه تقلا می‌کنیم، برای پیدا کردن یک مرکز یا تعمیرگاه مطمئن هم پرس‌وجو خواهیم کرد تا تلفن همراه خود را به دست تعمیرکاری معتمد و البته خبره بسپاریم. ضمن اینکه برای راه‌اندازی کسب‌وکاری در زمینه تعمیرات موبایل تجهیزاتی لازم است.

ایده و خلاقیت  در گزارش این شماره خود به بازار تعمیرات موبایل و چم‌وخم کار تعمیرکاران و دستمزدها و هزینه‌های تجهیزات مغازه تعمیرکاری پرداخته است.

مشکل از هاردتان است

فرید ربیعی سه سال است که در یکی از پاساژهای تخصصی موبایل و رایانه به همراه دو نفر دیگر یک مغازه خدمات رایانه و موبایل را اداره می‌کنند. ربیعی بیشترین ایراد را در موبایل‌ها مربوط به هارد دستگاه می‌داند و می‌‌گوید: این مشکل کم و بیش برای همه برندها پیش می‌آید.

او همچنین مشکلاتی از قبیل آنتن‌دهی، شکستن ال‌سی‌دی و مشکل در قسمت گیرنده وای‌فای دستگاه را ناشی از استفاده نادرست کاربر می‌داند که اغلب در اثر ضربه‌خوردن گوشی پیش می‌آید. بیشترین مشکلی که در آیفون‌ها به چشم می‌آید مربوط به باتری آنهاست.

او البته به این نکته اشاره می‌کند که درصد قابل‌ توجهی از این ایرادها به استفاده نادرست کاربر برمی‌گردد، چراکه شارژر غیراصلی موضوع مهمی است که باعث می‌شود عمر باتری کم شده و به آن آسیب وارد ‌کند؛ در حالی‌که اغلب کاربران به این موضوع توجهی ندارند.

ضمن اینکه طریقه حمل‌و‌نقل آن نیز مهم است و نباید به این اقلام الکترونیکی که بسیار حساس و ظریف هستند کوچک‌ترین فشاری وارد شود یا در معرض رطوبت و ضربه خوردن قرار بگیرند. بیشتر هم خانم‌ها مشتری ما هستند و با اینکه نسبت به آقایان باسلیقه‌تر هستند، معمولا گوشی‌های‌شان اشکالات نرم‌افزاری دارد که گوشی به اصطلاح هنگ می‌کند. ‌

فرآیند تعمیر

برای تعمیر یک گوشی در گام اول نیاز به قطعات باکیفیت و اصلی است و از آنجا که شرکت‌ها قطعات را در بازار عرضه نمی‌کنند دسترسی به چنین کیفیتی معمولا غیرممکن است. ما برای تهیه قطعات موبایل دو راه داریم؛ یا یک گوشی می‌خریم و از قطعات داخلش استفاده می‌کنیم یا از چین سفارش می‌دهیم که معمولا کیفیت مناسبی ندارند و بین دو هفته تا ۲۰روز زمان می‌برد تا به دست ما برسد و سه، ‌چهار روز هم زمان لازم است برای نصب و تست و کنترل نهایی تا بتوان تحویل مشتری داد.

وی البته به این نکته هم اشاره می‌کند که همه قطعات قابل تعویض نیستند. تعدادی قطعات مانند مادربورد یا CPU جایگزینی ندارند. یعنی وقتی CPU خراب می‌شود نمی‌توان آن را عوض کرد حتی اگر قطعه جایگزین را داشته باشیم و کلا خود گوشی بلااستفاده می‌شود.

ربیعی درباره نحوه تعمیرات می‌گوید: برخی اشکالات فنی درصد تعمیر بسیار پایینی دارند و به همین سبب آنها را غیرقابل تعمیر می‌دانیم و زمانی برای تعمیرش نمی‌گذاریم.

او در توضیح این موضوع می‌گوید: از آنجا که برخی ایرادها زمان زیادی را از تکنیسین می‌گیرد اجرت بالایی لازم دارد و نه برای مشتری مقرون به صرفه است، نه برای ما.

او در ادامه به گوشی‌هایی هم که قبلا تعمیر شده‌اند اشاره می‌کند و می‌گوید: این دسته از موبایل‌ها هم برای ما جزو موبایل‌های غیر‌قابل تعمیر هستند؛ چراکه در اغلب این گوشی‌‌ها از حالتی که روی پیچ‌ها بر اثر بازکردن آنها ایجاد شده، معلوم می‌شود که افراد مختلفی گوشی را برای تعمیر باز کرده‌اند. اگر فرد سراغ تعمیرکارانی برود که اطلاعات کافی ندارند و آموزش صحیح ندیده‌اند، یک مشکل دیگر هم به دستگاه اضافه می‌شود و اغلب باعث می‌شود دستگاه غیرقابل تعمیر شود.

این تعمیرکار تلفن همراه از سوءاستفاده بعضی افراد از قطعات گوشی‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: عده‌ای دیگر حتی اطلاعات شخصی کاربران را منتقل می‌کنند و فایل‌های شخصی‌شان را هک می‌کنند. به همین دلیل است که همه از همدیگر سوال می‌کنند که جای مطمئن سراغ دارید؟ یا اینکه فلان تعمیرگاه ماهر و باتجربه هست یا خیر.

آموزش تعمیرات

کافی است سری به دنیای مجازی و صفحه نیازمندی‌های روزنامه‌ها بزنیم و ببینیم که همه‌جا پر است از دوره‌های مختلف آموزش تعمیرات موبایل؛ از آنلاین گرفته تا حضوری و سوال اینجاست که با این حجم آموزش چگونه است که تعداد انگشت‌ شماری تعمیرکار موبایل داریم که به حرفه خود مسلط هستند.

طبیعتا موضوع به نحوه آموزش مربوط می‌شود. ربیعی می‌گوید: از نظر من کلاس‌های موجود خیلی مفید نیستند و آموزش‌های‌شان کار بدی نیست و فقط در حد تئوریک قابل ارائه و ارزیابی هستند. این تعمیرکار که هیچ کلاسی نرفته، می‌افزاید: در این حرفه سیستم استاد – شاگردی حاکم است و کاملا یک شغل حرفه‌ای به حساب می‌آید. رقابت در این بازار زیاد است. باید تو دل استادکار بروید تا تو را به‌عنوان شاگرد قبول کند و کار را به شما آموزش دهد، در غیر‌این صورت شاگردی کردن خیلی راحت نیست.

به نظر من تحصیلات دانشگاهی در رشته‌هایی مثل الکترونیک، برق و آی‌تی مرتبط می‌تواند کمک زیادی بکند چون فرد کارآموز آموخته‌هایش را در یک مسیر کاملا تجربی به کار می‌گیرد که این بسیار مفید و موثر است و باعث می‌شود مهارت‌های لازم را زودتر بیاموزند.

نسل جدید موبایل‌ها (گوشی‌های هوشمند) از فناوری پیشرفته و پیچیده‌ای بهره می‌برند و ریزه‌کاری‌های فراوانی دارد. کار کردن و تعمیرات با این قبیل گوشی‌ها ساده نیست. کوچک‌ترین اهمالی از طرف تعمیرکار موجب بروز خسارت می‌شود، حالا دعوای بعد از آن با مشتری بماند.

ربیعی در مغازه خودش کار می‌کند و مجوز فعالیتش را از اتحادیه تعمیرکاران موبایل گرفته است. او در مورد شرایط کاسبی می‌گوید: اگر بخواهید فقط کار خدمات موبایل را انجام دهید باید از اتحادیه صنف دستگاه‌های مخابراتی ارتباطی و لوازم جانبی ایران مجوز بگیرید. اما اگر می‌خواهید کار فروش موبایل را انجام دهید باید مجوز فعالیت را از اتحادیه فروشندگان موبایل کسب کنید.

وی درباره اینکه می‌توان همزمان کار خدمات و فروش را انجام داد، جواب می‌دهد: با مجوز هرکاری شدنی است. مهم این است که کارتان خلاف مقررات اتحادیه صنفی نباشد. ربیعی درباره سود و زیان این کار می‌گوید: «هر منطقه پاخور مخصوص خودش را دارد. اگر مغازه را در منطقه‌ای که پاخور بیشتری دارد و خدمات بهتری ارائه می‌دهد راه‌اندازی کنید، قطعا سود بیشتری خواهید برد.

او وضعیت کاسبی را با توجه به گوشی‌هایی که از حساسیت بالاتری برخوردار هستند بهتر از قبل می‌داند: گوشی‌های اندرویدی و لمسی بسیار حساس هستند آسیب‌پذیری زیادی دارند و به همین دلیل بازار ما پررونق است.

نرخ آموزش

برای پی بردن به چندوچون آموزش در این حرفه با یکی از آموزشگاه‌های معتبر آموزش تلفن همراه و رایانه که در غرب تهران واقع است، تماس می‌گیریم. مسئول پشتیبانی این آموزشگاه شرایط دوره‌ها را این‌گونه تشریح می‌کند: روال کار کاملا عملی است و مباحث تئوری فقط در حد آشنایی با قطعات و نحوه کار آنهاست. آموزش‌ها همراه با تعمیرکار خبره است و طول دوره‌ها براساس یادگیری است. تکرار دوره‌ها هزینه‌ای ندارد و این یکی از تضمین‌های موسسه ماست.

بعد از آموزش هر مبحث از سرفصل‌ها امتحان عملی گرفته می‌شود. هزینه دوره یک‌میلیون و پانصد هزار تومان است که به‌صورت عادی پنج جلسه در هفته است و ۱/۵ ماه طول می‌کشد. یکی دیگر از خدمات ما تهیه و عرضه لوازم و ابزار کار است که خود موسسه در اختیار هنرجو می‌گذارد که وسایل و ابزار مقدماتی ۲ میلیون تومان هزینه دارد و وسایل و ادوات تخصصی ۴میلیون تومان خرج دارد که این مبلغ ۱۵ تا ۲۰درصد از خود بازار ارزان‌تر است.

این فقط قابل ارائه به کارآموزان آموزشگاه است و برای فروش به دیگران نیست. موسسه ما دوره‌های مختلفی دارد و کسی که بخواهد به طور کامل آموزش ببیند باید دوره‌های مربوطه را بگذراند و پس از آن مدرک معتبر از سازمان فنی و حرفه‌ای دریافت می‌کند که قابل تبدیل به مدرک معادل دانشگاهی است و امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر امکان‌پذیر است.

وی در پایان به دستمزدی که انتظار می‌رود یک تعمیرکار حرفه‌ای موبایل در پایان ماه داشته باشد نیز اشاره کرده و می‌گوید: با توجه به میزان زمانی که یک تعمیرکار صرف می‌کند، دستمزد متفاوتی هم می‌گیرد و به‌طور معمول یک تعمیرکار موبایل با صرف زمانی بین ۶ تا ۷ ساعت در روز می‌تواند‌ بین ۲ تا ۴میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد.