فرآوری سنگ های قیمتی فرصت سرمایه گذاری مناسبی است. بسیاری از کشور ها با وجود آنکه منابع معدنی زیادی در اختیار ندارند، با واردات سنگ های قیمتی و فرآوری آنها از درآمد صادراتی زیادی برخوردار هستند. گردش مالی این صنعت در جهان حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار است و ایران با وجود آنکه منابع مناسبی در اختیار دارد، ولی در فرآوری این سنگ ها سرمایه گذاری چندانی صورت نگرفته است.

به گزارش دریک آنلاین، با ایجاد یک واحد تولید و فرآوری سنگ های قیمتی می توانید از درآمد صادراتی نیز برخوردار شوید.

معرفی طرح

طرح حاضر مربوط به تولید و استخراج سنگ های قیمتی و فرآوری آنها است. فرآوری صحیح و با روش های مکانیزه و جدید روی این گونه سنگ ها باعث ارزش افزوده بسیاری می شود و علاوه بر آن می تواند نقش اساسی در ایجاد اشتغال نیز ایفا کند. ظرفیت تولید سالانه طرح ۳۰ هزار کیلوگرم است و بیش از ۶۰ درصد محصول تولیدی برای صادرات در نظر گرفته می شود.

معرفی سنگ های قیمتی

 استفاده از سنگ های زینتی در ایران به حدود ۵ هزار سال پیش باز می گردد. پادشاهان هخامنشی از سنگ فیروزه نیشابوری برای دادن هدیه استفاده می کردند و امروز هم این سنگ در کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپا مشتریان فراوانی دارد. سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی معمولاً برای دسته ای از کانی ها به کار برده می شود که با داشتن برخی ویژگی ها آنها را از سایر سنگ ها متمایز کند، از آن جمله می توان برخی مواد آلی را نیز که پایداری و زیبایی ویژه ای دارند و در زینت به کار می روند نام برد.

به غیر  از مروارید، مرجان، کهربا و چند ماده دیگر که جزو گوهر ها به شمار می روند بیشتر گوهر ها از جمله مواد متبلور معدنی هستند.  رنگ سنگ های قیمتی نسبت به پدیده های زیبای دیگر آن، در درجه اول اهمیت قرار می گیرد. در اکثر حالات، این رنگ مربوط به خود سنگ است و به صورت شفاف یا نیمه شفاف دیده می شود و در حالات خاص نیز، رنگ آنها مربوط به پدیده های نوری در سنگ است که از آن جمله بازی رنگ در اپال، آشکار شدن نور در سنگ ماه، رنگ سطح در لا برا دوریت یا پدیده های نوری جذبی در یاقوت قرمز ستاره ای و یاقوت کبود ستاره ای و چشم گربه ای را نام برد که در مورد اول روی سطح تراش داده به شکل ستاره و در مورد سوم به شکل چشم گربه دیده می شود.

برای به  کار بردن یک سنگ یا گوهر به  صورت جواهر، سختی معینی لازم است. از لحاظ تعیین ارزش و قیمت علاوه بر ارزش زیبایی، کمیابی آن نیز در نظر گرفته می شود که تحت نام جواهر یا گوهر، فرآورده های آن راهی بازار می شود. سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی علاوه بر مصارف زیبایی و تزیینی در گوهر درمانی، ساینده های بادی، برش با فشار آب، فیلتر کردن، چاه های نفت، موارد استفاده دارویی و دارو سازی و  . . . نیز کاربرد دارند.

گردش مالی بین  المللی و جایگاه ایران

طبق برآوردهای انجام شده در سال های اخیر تجارت بین المللی و حجم گردش مالی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار است. ایران از نظر تنوع منابع خدادادی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، پس از آمریکای جنوبی، هلند، شبه قاره هند و آفریقای جنوبی در رتبه پنجم دنیا قرار دارد.

آمارها نشان می دهند که ارزش صادرات سنگ های قیمتی ایران حدود ۵۰۰ میلیون دلار و معادل ۵ صدم درصد از این تجارت سودآور جهانی است.  در میان کشورهای آسیایی هیچ کشوری را به قدمت ایران نمی توان یافت که تاریخ ۵هزار ساله در جواهرسازی و زرگری داشته باشد. اکنون کشور ایران در رتبه پنجاهم جهان در فناوری سنگ های قیمتی قرار دارد و با وجود منابع غنی متأسفانه در این تجارت جهانی به اندازه کافی فعال نیستیم.

ذخایر معدنی سنگ های قیمتی کشور بیشتر سنگ های نیمه قیمتی هستند. فیروزه، عقیق، روزکوارتز، آمیتیست، آندوزیت، تیانیت، کریزکلات، وارازیت، دُر، باباقوری، چشم گربه ای، چشم ببری، جاسپر، گارنت و اپیدوت از انواع سنگ های نیمه قیمتی موجود در ایران هستند و البته باید به مروارید خلیج فارس نیز اشاره کرد که شهرت جهانی دارد.

 وضعیت تولید و فرآوری در کشور

 ۴ میلیارد تن ذخیره سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی در کشور شناسایی شده که با این حساب، ایران از نظر میزان ذخایر و کیفیت در میان ۱۰ کشور مطرح دنیا وجود دارد. در ایران بیش از ۲۰۰ محدوده دارای سنگ قیمتی شناسایی شده است. سنگ هایی همچون عقیق، فیروزه، سنگ کریستال، گارنت و جاسپر در معادن استان های خراسان، اصفهان، آذربایجان شرقی، لرستان، همدان و زنجان وجود دارند.

عدم وجود تکنولوژی پیشرفته، عدم سرمایه گذاری و توجه به ارتقای سطح مهارت انسانی از مهم ترین دلایل نرسیدن ایران به جایگاه اصلی خود در صادرات سنگ های قیمتی است. متأسفانه در زمینه فرآوری کار چندانی در کشور صورت نگرفته است و همه ساله مقادیر معتنابهی ارز جهت خرید سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به صورت تراش خورده از کشور خارج می شود و سنگ های مذکور از طرق مختلف که اغلب قانونی نیستند وارد کشور می شوند.

در حال حاضر استخراج، تراش، تولید جواهرآلات و حتی فروش و تجارت آن همچنان سنتی است و به همین دلیل از ارزش افزوده بالای این صنعت محروم هستیم.  تنها تراش متداول در کشور در حال حاضر تراش معمولی معروف به دامله  (Cabochon) است که آن هم نه تنها ارزش افزوده زیادی را به دنبال ندارد بلکه در نابسامانی شدید به سر می برد و به صورت محدود تراش صفحه ای Faceted انجام می شود که در سطح کشور انگشت شمار بوده و اغلب تولیدات آنها دارای اشکالاتی است که از ارزش اقتصادی آن می کاهد و از نظر حجم نیز بسیار محدود است.  معرفی این طرح توسط دریک آنلاین، با انگیزه ایجاد یک واحد تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی به روش های روز و پیشرفته دنیا به عنوان نمونه پیشنهاد شده است.

اهمیت اقتصادی

ارزش برخی سنگ های قیمتی از طلا هم بیشتر است و با برنامه ریزی مناسب و استفاده از فناوری روز و مدرن، امکان فعالیت در سطح بین المللی وجود دارد و می توان از این ظرفیت استفاده نشده در کشور بهره برد. مطابق بررسی های انجام شده ارزش افزوده سنگ های نیمه قیمتی ۲۰ برابر است.

به بیان دیگر می توان با خریداری یک کیلو سنگ خام با قیمت تعیین شده، با فرآوری آن ۲۰ برابر قیمت اولیه ارزش افزوده به دست آورد. در مورد سنگ های قیمتی نیز تا ۵۰۰ برابر ارزش افزوده ایجاد می شود.  در ایران ۷۰ نوع سنگ قیمتی و نیمه قیمتی وجود دارد که اگر مدیریت صحیحی برای بهره برداری از آن صورت گیرد و این سنگ ها در نهایت به صورت زیور آلات از کشور صادر شوند به طور متوسط ارزش افزوده ای حدود ۱۰۰ برابر برای آنها ایجاد می شود، بنابراین مهم ترین هدف سرمایه گذاری در این طرح فرآوری سنگ های نیمه قیمتی تا قیمتی و صادرات آنها به صورت محصولات نهایی بوده تا ارزش افزوده حداکثری حاصل شود.

شاخص های فنی و اقتصادی

مطابق تحقیقات صورت گرفته، برای ایجاد یک واحد تولید و فرآوری سنگ های قیمتی حدود ۵ میلیارد تومان سرمایه مورد نیاز است. البته با هر میزان سرمایه ای می توان فعالیت در این صنعت را آغاز کرد، ولی برای ایجاد یک واحد صنعتی و استفاده از فناوری روز و صادرات محصولات سرمایه گذاری ۵ میلیارد تومان مناسب است. مواد اولیه طرح کاملاً از داخل کشور قابل تهیه است و حدود ۶۰ درصد از محصولات تولید شده نیز برای بازار های صادراتی پیش بینی می شود. نرخ بازده داخلی طرح حدود ۴۰ درصد است که بازدهی قابل قبولی است و دوره بازگشت سرمایه سه سال است.

ارزیابی نهایی

تولید و فرآوری سنگ های قیمتی فرصت سرمایه گذاری جذابی است به شرط آنکه از ابتدا بر صادرات تمرکز داشته باشید. بازار بسیار بزرگی پیش روی تان است و تولیدات ایرانی برای موفقیت در این بازار از مزیت های زیادی برخوردار است. نرخ بازدهی طرح مناسب بوده و با برنامه ریزی مناسب منافع اقتصادی طرح می تواند بسیار بیشتر باشد. این طرح به عنوان اولویت سرمایه گذاری در بسیاری از استان ها نیز معرفی شده و ممکن است بتوانید از حمایت های دولتی نیز استفاده کنید.